ÜLKEMİZDEKİ VETERİNER SINIR KONTROL NOKTASI (TAHAFFUZHANE) MÜDÜRLÜKLERİNİN TARİHÇESİ

Osmanlı Devletinde 19. yüzyılın ilk yarısında beşeri hekimlikte başlayan karantina uygulamaları, izleyen dönemlerde veteriner hekimliğinde de gerçekleştirilmiştir. 

Cumhuriyet'in ilk yıllarında veteriner halk sağlığı alanında çeşitli çalışmalar yapılmış; yurtiçi veya dışından getirilen hayvanlardan ve hayvansal orijinli ürünlerden kaynaklanabilecek, hayvanlara ve insanlara geçen çeşitli hastalıklardan korunmak ve bu hastalıklara karşı mücadele etmek amacı ile 3 Mayıs 1928 tarihinde 1234 sayılı "Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu" yürürlüğe konulmuştur. Bu Kanun uyarınca canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin, ithalat ve ihracatı sırasında kalite ve sağlık kontrolleri ile gerekli yasal işlemlerin uygulanabileceği yerlerin yapılması hükme bağlanarak, Tahaffuzhane ve Gümrük Veteriner Müdürlükleri kurulmuştur. Tahaffuzhane terimi, "koruma evi", "karantina yeri" anlamına gelmekte olup Tahaffuzhane ve Gümrük Veteriner Müdürlükleri karantina, koruma, kontrol ve gümrük veteriner tedbirlerinin alındığı, işlemlerin yapıldığı yerler olmuşlardır. (*)

Avrupa Birliğine (AB) Katılım sürecinde Mülga Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğünde yapılan AB'ye uyum çalışmalarında Tahaffuzhane ve Gümrük Veteriner Müdürlüklerinin AB mevzuatına uygun olarak yeniden yapılandırılma çalışmaları başlatılmış olup bu kurumların yerine doğrudan merkeze bağlı Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü bünyesinde Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlükleri kurulmuştur.

Bugün ülkeye yurt dışından ithali ve yurt dışına ihracı söz konusu olan hayvansal ürün ihtiva eden gıda, ticaret, sanayi, hizmet, sirk, sergi, deney için kendilerinden veya ürünlerinden yararlanılan karada ve suda yaşayan hayvanlar; hayvansal orjinli olup işlenmiş ve yarı işlenmiş ürünler ile bunların yan ürünleri; hayvansal orjinli her türlü ürün ile hayvansal üretim, araştırma, hayvan ve hayvancılığı koruma; veteriner hekimlikte kullanılan alet, malzeme, ekipman, aşı, serum, ilaç, biyolojik madde ve kimyasal maddenin sağlık ve kalite yönünden muayene ve kontrolleri Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlüklerinde yapılmaktadır.

Günümüzde kara, deniz ve hava sınır kapılarımızda faaliyetlerine devam eden 23 adet Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlüğü bulunmaktadır.

(*) Osmanağaoğlu, Ş. ve Melikoğlu, B. (2011). "Tahaffuzhane ve Gümrük Veteriner Müdürlüklerinin Yapılandırılmasına İlişkin Tarihsel Değerlendirme" Türk Veteriner Hekimleri Birliği Dergisi 11 (1-2): 80